Καρκίνος Μαστού

Πως μπορεί μία γυναίκα να εντοπίσει έγκαιρα τον καρκίνο του μαστού;

Ο καλύτερος τρόπος για να εντοπισθεί νωρίς ένα μόρφωμα είναι οι τακτικές μαστογραφίες. Το μέσο μέγεθος του μορφώματος που εντοπίζεται με τη μαστογραφία είναι συνήθως πολύ μικρότερο από αυτό που εντοπίζει μία γυναίκα με αυτοεξέταση. Επίσης η μαστογραφία ανιχνεύει τις συρρέουσες μικροαποτιτανώσεις (ασβεστώσεις), που μπορεί να υποκρύπτουν αρχόμενο καρκίνο. Επειδή η  έγκαιρη διάγνωση οδηγεί σε αποτελεσματική θεραπεία έως και ίαση της νόσου, πρέπει όλες οι γυναίκες, ανεξαρτήτως ηλικίας, να υποβάλλονται σε περιοδικό έλεγχο. Σχεδόν όλες οι γυναίκες ηλικίας άνω των 35 ετών διατρέχουν τον κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο στον μαστό.

Όλες οι γυναίκες ηλικίας άνω των 20 ετών θα πρέπει να ψηλαφούν τους μαστούς τους μία φορά το μήνα. Οι προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες θα πρέπει να αυτοεξετάζονται 7-8 ημέρες μετά το τέλος της έμμηνης ρύσης. Τα συνηθέστερα ευρήματα κατά την αυτοεξέταση για τα οποία θα πρέπει άμεσα να απευθυνθείτε στον ιατρό σας είναι ξαφνική διόγκωση και ασυμμετρία των μαστών, ψηλάφηση σκληρού και συνήθως ανώδυνου ογκιδίου στον μαστό ή στην μασχάλη, εισολκή του δέρματος ή της θηλής, αλλαγές στην μορφολογία του δέρματος και έκκριση αιματηρού ή διαφανούς υγρού από την θηλή. Κάθε νέο ή ύποπτο εύρημα θα πρέπει να το αναφέρετε άμεσα στον ιατρό σας.

Ποιοι είναι οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου;

Παράγοντες κινδύνου στον καρκίνο του Μαστού:

• Ηλικία (μέση ηλικία τα 60 έτη)
• Ατομικό ιστορικό καρκίνου του μαστού
• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού, μήτρας ή ωοθήκης σε μητέρα, αδελφή ή κόρη
• Επιβαρυμένο γενετικό ιστορικό (μετάλλαξη ογκογονιδίων BRACA1, BRACA2)
• Πρώϊμη εμμηναρχή (ηλικία κάτω των 12 ετών)
• Παρατεταμένη εμμηνόπαυση (ηλικία άνω των 55 ετών)
• Μη κύηση (άτεκνες γυναίκες)
• Ολοκλήρωση πλήρους κύησης μετά το 35 έτος
• Ατομικό ιστορικό ακτινοθεραπείας
• Χρήση αντισυλληπτικών ή ορμονικών σκευασμάτων υποκατάστασης όταν υπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου
• Αλκοόλ, παχυσαρκία, σακχαρώδης διαβήτης, έλλειψη σωματικής άσκησης

Εργαστηριακές εξετάσεις για την διερεύνηση παθήσεων των μαστών

• Μαστογραφία
• Ψηφιακή μαστογραφία (45% λιγότερη ακτινοβολία από την αναλογική μαστογραφία)
• Υπερηχογράφημα μαστών (συμπληρωματική εξέταση της μαστογραφίας)
• Ελαστογραφία μαστών
• Μαγνητική τομογραφία μαστών
• Βιοψία με μαμοτόμο και ιστολογική εξέταση
• Βιοψία με λεπτή βελόνα ή κόπτουσα βελόνα με σύγχρονο υπερηχογράφημα και κυτταρολογική ή ιστολογική εξέταση του περιεχομένου
• Γενετικό τεστ στις γυναίκες που έχουν βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό. Για την ανίχνευση των μεταλλάξεων στα BRCA γονίδια, χρησιμοποιείται το DNA των λευκοκυττάρων. Τα γονίδια υπάρχουν σε κάθε κύτταρο του σώματος και μπορούν εύκολα να ανιχνευθούν μέσω ενός απλού δείγματος αίματος που λαμβάνεται από την φλέβα ενός χεριού.

Χειρουργική θεραπεία του καρκίνου του Μαστού

Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την περιορισμένη αφαίρεση του μαστού (την ογκεκτομή, την ευρεία εκτομή, την τεταρτεκτομή) ή την ολική αφαίρεση του μαστού. Η επιλογή της εγχείρησης γίνεται ανάλογα με το μέγεθος και την θέση του όγκου στον μαστό.

Επίσης η εγχείρηση περιλαμβάνει και την αφαίρεση των φρουρών λεμφαδένων (δύο με τρεις) της σύστοιχης μασχάλης. Κάθε περιοχή του μαστού αποχετεύει τη λέμφο της σε ένα λεμφαδένα της μασχάλης που λέγεται «φρουρός λεμφαδένας». Αν αναπτυχθεί καρκίνος σε κάποια περιοχή του μαστού, η μετάσταση του θα κατευθυνθεί αρχικά στον αντίστοιχο φρουρό λεμφαδένα της.

Προεγχειρητικά γίνεται ένεση στον πάσχοντα μαστό μικρής ποσότητος ειδικού φαρμάκου, που εκπέμπει πολύ ασθενή ραδιενέργεια και με φορητή γ-κάμερα γίνεται στο χειρουργείο, ο εντοπισμός του φρουρού λεμφαδένα. Ο συνδυασμός ραδιοϊσοτόπου και κυανής χρωστικής είναι μία άριστη τεχνική που εκμεταλλεύεται τα πλεονεκτήματα και των δύο μεθόδων για την ασφαλή ανίχνευση του φρουρού λεμφαδένα του όγκου. Πριν λίγα χρόνια, υπήρχε ή δεν υπήρχε νόσος στους μασχαλιαίους λεμφαδένες, γινότανε ριζικός λεμφαδενικός καθαρισμός της μασχάλης. Η επέμβαση αυτή είχε επιπλοκές όπως λεμφοίδημα στο σύστοιχο χέρι, διαταραχές κινητικότητας του ώμου και υπαισθησία στην περιοχή της μασχάλης από κακώσεις νεύρων. Με την τεχνική του φρουρού λεμφαδένα αποφεύγονται οι ανωτέρω επιπλοκές και η άσκοπη αφαίρεση των λεμφαδένων της μασχάλης.

Επιμέλεια
Γεώργιος Κασσάρας – Χειρούργος Μαστού, Υπεύθυνος Ιατρείου Μαστού